Column. Ekelhaft.

Tijdens het zappen beland ik in een Duitse uitzending over ontspoorde familieverhoudingen. Een nors kijkende vrouw komt op bezoek bij haar dochter. Deze dochter heeft gestudeerd en woont samen met een eigenaar van een restaurant. Moeder wijst deze relatie af, ze vindt deze man onder de maat voor haar dochter maar nu de camera’s op haar gericht zijn doet ze toch een wat onwillige poging om kennis te maken. De restauranteigenaar wil zich van zijn beste kant laten zien en heeft een lamsbout in de oven gezet. De eerste zin die moeder over haar lippen krijgt als ze naar binnen loopt, is: was riecht hier denn doch so ekelhaft? In plaats van haar moeder rucksichtslos buiten de deur te zetten, probeert haar dochter moedig de vredesonderhandelingen voort te zetten. Mijn hart breekt. Het beeld laat me ook niet los. Mijn hart breekt vooral omdat ik het herken. Ik herken het in de houding van (te) veel auditeurs, psychologen, adviseurs, coaches, pedagogen en onderzoekers die de school binnenkomen om het een en ander te begeleiden, aan te sturen, te bewaken of ongevraagd te adviseren. Dit geldt niet voor de inspectie. Een inspectie hoort te inspecteren. Het bevreemdt me elke keer weer waarom voornoemde groep nog niet over de drempel van de school gestapt is of het roept al dat de lamsbout ekelhaft ruikt. De ene merkt iets op over een onjuiste bereiding, de andere meent iets over de verhouding van de kruiden beter te weten, een volgende vindt de braadslee ondeugdelijk, weer een ander vraagt zich af of de groentes wel goed gekozen zijn. Vaak tovert men binnen de kortste keren eigen recepten uit de hogehoed. Het is zelfs voorgekomen dat collega’s die toch echt dachten dat ze een hele behoorlijk lamsbout in de oven hadden staan binnen de kortste keren de keuken werden uitgezet. Pollepel nog in de hand. Koksmuts scheefgezakt. Vervolgens werden ze weer even snel in een andere keuken te werk gesteld. Langzaam maar zeker is er in scholen een situatie ontstaan waarin de regie gevoerd wordt door binnenvallende gasten en niet door de keukenbrigade. Dat zou zo erg nog niet zijn als de recepten van deze hemelbestormers echt beter waren en hun adviezen niet slechts over een onderdeel van de bereiding zouden gaan. Het zou nog beter zijn als ze zelf ooit eens een tijdje een lamsbout tot in de puntjes hadden leren bereiden. Maar nee. Direct over de stank beginnen. Onmiddellijk die norsheid ten toon spreiden. Er zit niet veel anders op dan niet zo serviel te proberen de lieve vrede te bewaren. Dus beste gasten: eerst iets beleefds zeggen bij binnenkomst en dan eventueel na zorgvuldig beraad een voorzichtige mening te berde brengen. Eerder wordt de vleesvork niet neergelegd.