Column. Rug

Het was een wat onsmakelijk beeld dat Rene Kneyber, lid van de Onderwijsraad, auteur en columnist schetste van de beroepsgroep. Plotseling lagen er in grote getale juffen op hun rug. Het is gemakzucht, schrijft Kneyber in Trouw, zeg tegen een juf ‘het moet van de inspectie’ en ze gaat gehoorzaam op haar rug liggen. Even daarvoor waren deze juffen nog als sadistisch weggezet omdat ze leerlingen citoscores mee naar huis gaven. Een sadistische, op haar rug liggende, juf. Ik ben als juf wel vaker in de hoek gezet maar met dit beeld is toch weer een nieuwe dimensie toegevoegd. Kneyber timmert veel aan de weg in onderwijsland. We moeten nee leren zeggen, betoogt hij  en ondertussen het systeem ‘flippen’. Dan wordt het vanzelf beter in het onderwijs. Nou van mij mag het systeem  best op de schop. Al dat vergelijken van leerlingen is veel te veel doorgeschoten.  Maar waarom toch dit on-damesachtige beeld van al die omgekukelde juffen? In de reacties die onder de column in Trouw stonden kwam zelfs het woord ‘uilskuikens’ voorbij. Pfff. Het is van een ongekend simplisme de verantwoordelijkheid om de uitwassen van opbrengstgericht onderwijs  te bestrijden in handen van de uitvoerders te leggen. Laten we eens kijken tegen wie al die juffen dan nee moeten zeggen tussen alle lessen, rapportbesprekingen, tienminutengesprekken , scholingen en vergaderingen door. Neem de inspectie…nee zeggen tegen de inspectie…serieus? Neem dan Passend Onderwijs. Er komen steeds nieuwe directieven de school binnen. Iets wat eenvoudig begon en beslist noodzakelijk was, namelijk het zicht krijgen op de ontwikkelingen van leerlingen, is langzaam maar zeker ontaard in een papieren moloch waarbij wantrouwen en ambtelijke bedilzucht het leidend principe is en niet de effectiviteit. Nee, zeggen is echter vooral vervelend voor de IB-er. Neem het Cito. Een bedrijf met winstoogmerk. Een van de vele instanties die onderwijs als verdienmodel zien. Als men van hogerhand besluit om de opbrengsten te meten dan moet je niet verbaasd zijn dat er steeds meer toetsen op de markt worden gebracht. Je kunt je daar als school of als individuele leerkracht niet zomaar aan onttrekken. Die discussie moet door de hele organisatie gevoerd worden. Of kijk eens naar al die ongevraagde teamscholingen. Ze slurpen veel tijd en energie. Maar denkt Kneyber echt dat ik er mee weg kom als ik zeg: Nu Even Niet! En dan hebben we nog de ouders van onze leerlingen. Zie ons daar met gebogen hoofden over de laatste  oranje en rood gekleurde LVS-scores zitten. Als ouders mij vragen wat eraan gedaan kan worden –zucht- moet ik dan zeggen: ach mevrouw, mijnheer... ik weet dat iedereen het belangrijk vindt maar ik niet hoor. Ik zwem in mijn dooie eentje tegen de stroom in. Ik flip hier het systeem. De vraag is waar je als uilskuiken de grens trekt. En hoe doe je dat met een heel team uilskuikens? Je zult toch echt leidinggevenden mee moeten zien te krijgen. Voor je het weet ben je werkonwillig. Hoe zorg je dat andere scholen ook mee doen( nemen jullie Passend Onderwijs, dan  gaan wij met de toetsgekte van het Cito aan de slag). Zolang de Cito- eindscores van scholen in kranten verschijnen, zolang besturen, adviseurs en afnemers steeds nieuwe eisen formuleren om de opbrengsten te verbeteren, zolang zal de werkvloer zich alle kanten op laten sturen. Ik weet het: we moeten niet zeuren (zegt de staatsecretaris), niet alles gemakzuchtig uitvoeren (zegt de columnist) en de meeste maatregelen subiet uitvoeren( zeggen onze bazen). Is het gek dat we omvallen als we in zo’n spagaat liggen? Maar niet getreurd, ik sta al weer. En wel met mijn handen in de zij: hoor eens allemaal. Ik ben een prima juf. Ik ben het beste dat jullie verdorie krijgen kunnen.