Column. Raadsels.

Het duurt nagelbijtend, tandenknarsend en hemeltergend lang voordat Eline iets in haar schrift opschrijft. Als ik tijdens de instructie echt niet langer kan wachten, zucht ze licht verwijtend of kijkt me paniekerig aan. Ik ben nog niet klaar juf. Kijk maar of het bij de volgende opdracht wel lukt, zeg ik. Ze knikt. Maar ook bij de volgende opdracht duurt het lang. Te lang. Op de momenten dat ik besluit te wachten tot het eindelijk lukt heeft de hele scene iets weg van een uitputtingsslag: Eline bijt op haar pen en denkt na, de rest van de instructiegroep kijkt gespannen toe of haar pen naar beneden zal zakken en ondertussen probeer ik manhaftig mijn ongeduld in pedagogisch begrip om te zetten. Eline maakt van elke les hooguit tien procent en er is niemand in haar omgeving -geen ouder, leerkracht, begeleider of onderzoeker - die ook maar een idee heeft waar deze traagheid vandaan komt. De tien procent die ze wel maakt getuigt namelijk van een redelijk goed ontwikkeld begrip. Ze heeft weliswaar lichamelijke beperkingen maar die verklaren deze onthutsende traagheid niet. Dus stel ik mijzelf vragen: wil ze het te goed doen, komt het haar ook wel uit om zo langzaam te zijn, is er iets met haar dat we nog niet weten? Het zijn vragen zonder antwoorden. Eline is een enigma. Ook Daniëlle is niet goed te doorgronden. Ze heeft een wat tobberige gezichtsuitdrukking. Alsof er iets is dat haar bedrukt. Maar wat? Om die reden zitten haar ouders en ik bij elkaar en proberen te begrijpen wat er speelt. Danielle is gedoubleerd maar de resultaten zijn niet zo heel veel beter dan vorig jaar. Haar ouders zijn dan ook teleurgesteld. Ik vertel hen dat ik heb geregeld dat ze pre-teaching krijgt. Maar dat betekent toch dat ze het voor de zoveelste keer uitgelegd krijgt, wanhoopt moeder, en dan gaat het nog zo moeizaam? Het is geen kwestie van onwil voer ik ter verdediging aan. Wordt ze niet gepest of zo, vraagt vader peinzend. Heeft u daar signalen van, vraag ik. Hij schudt zijn hoofd. Ik heb daar ook geen signalen van, zeg ik. Maar waarom is ze dan zo somber, sombert Daniëlle’s moeder. Ik vraag me hetzelfde af. Stelt Daniëlle haar ouders teleur en weet ze dat, wordt ze misschien buitengesloten, is er iets met haar dat ik nog niet weet? Raadsels, raadsels. Iedere dag kent er verschillende. Zo kan Thomas bijvoorbeeld behoorlijke driftaanvallen krijgen. Hij neemt zijn klasgenootjes graag te grazen maar omgekeerd kan hij er zelf niet tegen. Daarom heeft hij, net als op zijn vorige school en in de thuissituatie, ook hier een afkoelhoekje. Na verloop van tijd begon het me op te vallen dat die driftaanvallen soms wel erg goed getimed waren. Juist bij de vakken waar hij minder affiniteit mee had, ontstond er nog al eens een explosief akkefietje uit het niets. Op het moment dat ik hem op andere tijden het werk af liet maken dat vanwege zijn driftaanval was blijven liggen namen deze aanvallen af. Maar het blijft moeilijk het verschil tussen echte drift en in scene gezette drift te onderkennen zodat ik de ene keer het gevoel heb dat ik hem wel wat erg hard aangepakt heb en de andere keer vermoed dat ik hem er te gemakkelijk mee heb laten wegkomen. Wat is wijsheid? Iedere dag heeft zo zijn eigen momenten vol twijfel en getob. Zo heeft het werktempo van Sam veel weg van een sputterende motor. De ene keer schiet het hortend en stotend vooruit, de ander keer slaat het totaal af. Moet ik nu mee helpen duwen of hem als een barse politieagent laten weten dat hij als de wiedeweerga op dat gaspedaal moet drukken? Raadsels. Soms los ik er een op maar vaker -veel vaker-komt er nog een bij.